श्रीधर तिळवेच्या कविता

 युरेका द्विभागी
                                       जग आणि मी 

१. समथिंग वेन्ट रोंग                                १. समथिंग वेन्ट राईट
आणि जग जन्मले                                        आणि मी जन्मलो

२. जग जन्मल्यानंतर कित्तेक                   २. माझा जन्म
काळाने माणसाने त्याचा उत्सव                      हा आईचा उत्सव होता
ईश्वर म्हणून साजरा केला

३. आकस्मिकता जगाचा प्राण आहे              ३. मी प्राणायाम शिकत
                                                                     जगात दाखल झालो

४. जगापूर्वी कोणी काहीही बोलले नव्हते       ४. आईने मी जन्मावो म्हणून कसलाही नवस केला नव्हता
                                                                      'मी' झाल्यावर देवांना बघून घेऊ इतकी ती प्रॅक्टिकल होती

५. जगाच्या जगविषयी कसल्याही                ५. माझ्याकडून आईच्या कसल्याही अपेक्षा नव्हत्या
अपेक्षा नव्हत्या                                               त्यामुळेच माझ्याविषयी कसल्या अपेक्षा नव्हत्या

६. जगाचा जन्म हीच खरी क़यामत आहे        ६. मी एखाद्या आशीर्वादा सारखा जन्मलो \

७. जगाने आत्मचरित्र लिहिले नाही                ७. मी मात्र कविता लिहितोय


                                                   अन्न 

अन्न बनवलं जातंय                                           अन्न झाकलं  जातंय
अन्न ताणवलं जातंय                                          अन्न टाकलं जातंय

अन्न मळलं जातंय                                             अन्न गाळलं जातंय
अन्न तळलं  जातंय                                             अन्न फेटाळलं जातंय

अन्न भिजवलं जातंय                                         अन्न मागितलं जातंय
अन्न शिजवलं जातंय                                          अन्न सांगितलं जातंय
अन्न सजवलं जातंय                                           अन्न रांगेतल जातंय

अन्न प्रेमवलं जातंय                                           अन्न नागवलं  जातंय
अन्न फ्रेमवल जातंय                                           अन्न पांगवलं जातंय
अन्न दमवलं  जातंय                                          अन्न रुजवलं जातंय

इतकं होऊनही अन्न असमाधानी आहे                 इतक अन्न पुरूनही
अन्नाला आणखी काय  हवयं ?                           सर्वत्र भूक का उगवतीये


मी अन्न आहे                                                   भूक म्हणून उगवतोय


                                                   मी  आणि इच्छा 


१. मी इच्छेतून चाललोय गोगलगाय                         १. इच्छा माझ्यातून चललिये
टाळायची आहे. तिचा वेग तिची दुर्बलता                    ती टीप  म्हणून तिच्या सावलीतून फुलपाखरे
आहे. मात्र ती ज्याच्यावरून चाललिये तो                   म्हणून मी तिला सर्व करतोय माझी पेन्सिल बील
तिच्या मंदपनामुळेच अधिक वर्षे टिकतो आहे            लिहिताना धूळ लिहितीये आणि धूळ लैंड होण्यासाठी
                                                                               माझ्यात गवत शोधतीये

२. मित्रांना                                                               २. मित्रांना
माझी गोगलगाय सहन होत नाहिये                          माझी फुलपाखरे सहन होत नाहीत
त्यांना वाटतंय                                                        त्यांना वाटतय                                                        
असोशी बाईकच्या वेगाने धावायला हवी                   इच्छा बाईकसारखी धावायला हवी
मंदत्व हे अपयशच आहे                                          तिने फुलपाखरे टीप म्हणून देणे
त्यांच्या दृष्टीने                                                      हे त्यांच्या दृष्टीने रोमांटिक आहे
ते मला 'गतिमन्द ' समजतात                                 ते मला मतिमंद समझतात
आणि गोगलगायित भिरकावून बाईकवर                 आणि फुलपाखरात भिरकावून
बसून निघून जातात                                               बाईकवर बसून निघून जातात



३. त्यांच्या बाईक्स                                              ३. त्यांच्या बाईक्स
त्यांना रस्त्यावर आणतात                                    त्यांना रस्त्यावर उड़वतात तर माझी फुलपाखरे
तर माझी गोगलगाय मला गवतात घेऊन जाते       मला फुलांवर बसवतात


मी पृथ्वीला अनुकूल होत आहे. माझ्यासाठी          मी अस्तित्वाहुन हलका होतो आहे
ते पुरेसे आहे                                                        आणि निर्वाणरस ज्या फुलात आहे
                                                                           त्यावर बसण्यासाठी अनुकूल होतो आहे

                                                                          माझे हे रूपांतर
                                                                           मला कुठे घेऊन जाणारय
                                                                           हे मात्र अद्याप स्पष्ट व्हायचे आहे.

                                                     कविताकी जवानी 

१. एक जवानी आद्याक्षरात आणि अक्षरात एक                     १. कवितेचं फ़क्त अद्याक्षर उतरतय आणि  
संसर्गजन्य स्तब्धता                                                             कागदाची व्हर्जिनिटी स्तब्ध

२. एक अटेन्टिटीव शॉट हवाय दिग्दर्शकाला आणि                 २. पहिल्या ओळीचा  धिंगाणा  काही केल्या          तू पदर पाडत ओलेती                                                              सेटल होत नाहीये हात तुझ्या पदरासारखा                                                                                                      निखळतोय  खोलत                                                                                            

३. नेमका रस्ता काढत घामाचा बिंदू तुझ्या नीमगोऱ्या          ३. स्त्रोत सापडत नाहीये त्या 'खोल' तेचा  
मानेखाली                                                                            फ़क्त एक बोलबिंदू

४. नागडं तर व्हायचच  आहे                                                 ४. कपडे तर काढायचेच आहेत
आणि तुला ते माहीत आहे                                                     त्याशिवाय थोडीच कविता लिहून होणारय ?

५. एक देखावा - दाखल होतोय मर्त्य कावळ्यासारखा            ५. अनुभव कागदापाशी परतलाय पण त्याचा         मर्त्य कावळ्यासारखा                                                             पण त्याचा अविर्भाव  असा
त्याचे काम फ़क्त 'कोक '  लणे                                              "मी वाट चुकलोय "

६. त्याने तुझ्या चोळीत  हात घातलाय                                 ६. अनुभवलेलं बरचसं अकाली मरून जातं
तो सावल्या दाबतोय                                                               'अकाली दल
आणि तू त्यांचा प्रत्यक्ष देह असल्यासारखा                               प्रत्येकाच्या पाचविला !
प्रतिसाद देतीयेस


७. ब्लाउज काढायला दिल्यावर                                         ७. अनुभवाला कपडे काढून नागड़ा ओतावा कि
    तू अजंठा                                                                          त्याच्या कपड्यासकट
    आसपास फ़क्त ठणठणा                                                   कागदावर ओतावा  !

८. तुला बेडपाशी ओढ़त नेतोय                                          ८. अमर्याद डिझाईन्सचा कागद
    देखावा पुरुष                                                                         एक खोल आकाश              
    तारकांनी खिदळणारी आकाशगंगा                                     स्वतःचाच पाठलाग करत                                   तू तिच्यात स्वतःला पसरतीयेस                                           माइंडलेस उखाणा  आग लावतोय
                                                   

९. देखावापुरुष स्तन चोखतोय पण त्यापेक्षा प्रभावी        ९. काहीतरी उतरतय कागदावर पण ते ढग आहे की
तुझा पार्श्वआवाज हं हुं हं                                                धुकं ते स्पष्ट नाही


१०. मी विचार करतोय कि मी विचार करतोय                १०. मी सेक्स करतोय कि सेक्सचा मी सेक्स करतोय

११. तुझ्या नग़डेपणाची अन्थोलॉजी तयार होतीये         ११. भाषा कपडे काढ़तीये जे अंग उरेल ती कविता

१२. तुला फ़क्त खाट हलवून आत घुसल्याचा फील        १२. कविता अनुभवाला आत घेऊन कागद घुसळतीये
दिला जातोय आणि तुझा चेहरा असा जसा आख्खा        मी अनुभव आहे कि मी अनुभवाबरोबर आहे कि
देखावापुरुष तू गिळताना एन्जॉय करतीयेस                  मी अनुभवाच्या बाहेर आहे ?

१३. एक फ़िल्मी शांतता पसरलिये शॉटने                       १३. माझा माज उतरवला गेलाय मी देखावापुरुष
नंगरलेल्या तुझ्या अंगावर हे कमर्शिअल आहे कि            असल्यासारखा परततोय
रेडिकल ?    

 १४. तू पेमेन्ट घेऊन थेट माझ्या कागदातून बाहेर           १४. मी गलितगात्र होऊन कवितेला टायटल देतोय
पड़तीयेस तुझ्या पाठीवर टायटल 'कविताकी जवानी'       'कविताकी जवानी '

१. नेचर इज नॉट एट ऑल स्पिरिच्युअल                      १. गॉड इज नॉट नॅचरल 

२. कोणीतरी मरून कोळसे तयार केले                          २. ईश्वर काळ्या कोळश्यासारखा काळा ठिक्कर पडलाय

कोणीतरी त्यांना जाळून स्वतःला जीवंत ठेवतय           लोक त्याला कोळसा समजून जाळतील काय ?

३. निसर्गाला दयामाया नाही आणि ईश्वर निसर्गाला     ३.करुणा निसर्गाला ओलांडल्याशिवाय भेटत नाही
वाचवू शकत नाही                                                       करुणा प्रॅक्टिकल झाली तर कदाचित निसर्ग वाचेल

४. निसर्गाचा खून करणाऱ्याला नैसर्गिक म्हणावे का ?  ४. खून आध्यात्मिक नाही एवढे मी निश्चितपणे सांगू
                                                                                 शकतो

५. उत्क्रांति फार हिंसक होती आणि आहे                       ५. आत्मक्रांति अहिंसेत घडते

६. मी नैसर्गिक नाही                                                   ६. मी कैदेत नाही
पण निसर्गाच्या टांगात टांगा घालून चालण्याची          ' मी ' हीच कैद आहे
शिक्षा  मला देण्यात आलिये

७. हे वास्तव आहे                                                       ७. कधीतरी तुरुंगासकट उड़ेन
आणि मेंदु चालतोय तोवर ती अटळ आहे                     आणि माझा मेंदू गरुड़ासारखी कात टाकून नव्याने                                                                                          उड़ेल 

८. हे वास्तव आहे                                                       ८. आशा हा माझा शेवटचा शत्रू आहे
आणि त्यानंतर काहीच नाही                                       तो संपला कि 
हे दुःखदायक आहे                                                      हा मी उडालोच

९. सोसतोय                                                                ९. उडतोय






१. हातात असलेला पक्षी मला उडवून लवायचाय            १. ह्रदय अंगठ्यावर
माझी नजर उडत्या पक्ष्यावर आहे                                  उमटतय

२. हातात असलेला पक्षी माझ्याबाबत पझेसिव              २. पक्षी उडतायत त्यांची नजर  
झालाय इतका की                                                         माझ्या तळहातावर रहायल्या आलेल्या
मी त्याला कितीही उडवून लावलं तरी तो उड़त नहीं         ईश्वरी हृदयावर आहे

३. हे एक अभूतपूर्व दृश्य आहे                                        ३. माझा हात
समस्त कोल्हापुरकरांनी माल एक किताब दिलाय          खुनी आहे
'द म्यान विथ द गोल्डन बर्ड '                                         असा उडणाऱ्या पक्ष्यांना संशय आहे

४. अलीकडे मला शंका येतिये                                       ४. माझ्या नजरेनं
हा पक्षी आहे कि उत्क्रांत झालेला  डास                         उडणाऱ्यांची पिसे गळून पडतायत
                                                                                 आणि लोक म्हणतात  
                                                                                 'मी उडणाऱ्या पक्षांची पिसे मोजतो '

५. हातात असणाऱ्या गोष्टी नेहमीच का                       ५. उडणाऱ्या पक्षांना वाटतय
बोअर करतात ?                                                          मी हातातल्या पक्ष्यांशी एंगेज आहे


६. मी हातातलाच                                                        ६. कम्युनिकेशन गॅप आहे सर्वत्र आणि दुर्दैवाने माझा
उडण्याची विद्या शिकवतोय                                        दूसरा हात अद्यापही डुलकी घेतोय







१. चार बोटातून चार नदया वाहतायत आणि            १. वाळवंटातून चार बोटे वाहिली म्हणून थोडाच माझा
अंगठ्याला जाऊन                                                  अंगठा पाणी वटवणारय ?
हात साक्षर होतोय
काळजाचे महित नाही

२. तळण्यावर चरबी चढ़तिये रक्तवाहिन्या              २. उंट
इतक्या                                                                  पारदर्शक - खड़ा - तळहातावर

३. हातावर काय लिहिलय मी नशिबावर विश्वास      ३. मी उंटावर ये जा करुन थकलोय
ठेवणारा होणार कि कर्मवार भिस्त ठेवून                  त्याची पाण्याची पिशवी पाण्याचे जागतिक रहस्य आहे
स्वतःचे जीवन लिहिणार ?

४. तीन नक्षत्र दिसतायत मात्र आभाळाचा पुरवठा     ४. वाळुपासून संगणक बनतायत म्हणे पण त्याला             थांबलाय बहुतेक                                                     वापरणारा सेवटी हा हात आहे

५. प्रोलिटरियट माणसाला आयुष्याची निरर्थकता    ५. हात डोक्यापासून सुरु होतो बिनडोकांना ते कळत नाही 
परवडते का त्याच्यासाठी हा हात अर्थपूर्ण आहे          ते हातांना स्वयंभू समजतात

६. शेवटी सर्व काही अनुत्तरीतच राहते                     ६. संगणकाने तरी काय भले होणारय कही प्रश्न हाताच्या हस्तांतरे कितीही करा                                             अंतरावर उभे राहतील एवढंच






१. निर्माण काही होत नाही जे आहे                         १. नष्ट कधीच होत नाही  जे मरते 
ते निर्माण आहे                                                     ते फ़क्त एकमेकात विलिन होणारे तुकडे आहेत

२. निर्मिक नाही.                                                  २. नष्टच नाही
जो  आहे तो फ़क्त निर्माणाची इन टोटल                एकमेकात विलीन होणाऱ्या तुकड्यांच
सावली आहे                                                          इन टोटल ध्वनी आहे


३. आपण फ़क्त दरम्यान आहोत                          ३. शेवट शोधू नको. मध्य सापडला कि शोधण्याचाच अंत 
दरम्यानलेलो आहोत.                                         होईल
व्हाया दरम्यान डेस्टिनेशन दरम्यान







१. एक गोरा अमेरिकन काळ्यासारखा                    १. माझा काळ्या रंगाचा कॉम्लेक्स कितीकाळ माझा          
मस्त  ज़िम्म चाललाय                                          एफएसआय कमवणार